Kur u ndal bota: Çfarë na zbuloi ndërprerja masive e Amazon Web Services

Të hënën më 20 tetor 2025, ka nisur në orët e para të mëngjesit një ndërprerje masive që preku zinxhirin kryesor të shërbimeve cloud: aws në rajonin US-EAST-1 në Virginia Veri-Perëndimore.
Sipas përditësimeve, në orën 18:01 ET të së njëjtës ditë, AWS deklaroi se “të gjitha shërbimet janë rikthyer në operim normal”.
Por kjo deklaratë i fsheh shumë të tjera – pasojat e ndërprerjes ishin më të gjata dhe më të ndërlikuara se sa dukej.

Rënia u shkaktua nga një kombinim i problemeve: nga sistemi i DNS (Domain Name System) i cili përkthehet si “fjalori” i internetit, te API-ja kritike e bazës së të dhënave Amazon DynamoDB — të dyja pjesë esenciale të mjetarisë cloud.
Kjo “efekt domino” goditi të paktën 141 shërbime të AWS-së dhe çoi në bllokime globale të faqeve, aplikacioneve dhe platformave kryesore — nga mediave sociale te financat, edukimi dhe qeveritë. Hulumtuesit dhe ekspertët në siguri digjitale thonë se, në kulaç të gjithë kësaj, ekziston një mësim i rëndësishëm: në mënyrë sistematike, infrastruktura që ne e marrim si të pandërprerë ka pika të prekshme dobësie.

“Cloud computing është një mrekulli, por në zemër ka një listë të pafund të shërbimeve dhe varësive që është çdo konfigurim larg prej dështimit.” — Mark St. John, Neon Cyber. Ndërsa probleme të tilla priten në teorinë e sistemit si “parsë e biznesit të madh IT”, ajo që shqetëson është koha e gjatë për zgjidhje. Një arkitekt i rrjetit, anonim, tha për Wired:

“Është e jashtëzakonshme që nuk kemi më shumë dështime… por në këtë rast ishte çuditshme që ajo që ishte në thelb tek shërbimi – DynamoDB dhe DNS-i – mori kaq kohë për të gjetur shkakun dhe për të arritur në rrënjë.” Nga këtu lind një pyetje kryesore për bizneset që mbështeten te cloud-i: Sa shumë po e humbim kontrollin kur nuk zotërojmë “çipa elektronikë” të infrastrukturës? Një nga ekspertët shton:

“Klientët nuk kontrollojnë nëse ofruesi i tyre është duke shkuar përtej kapaciteteve të veta ose çfarë ka ai në proces financimi.” — Jake Williams, Hunter Strategy. Në praktikë, për përdoruesit e zakonshëm dhe për ndërmarrjet: një ndërprerje cloud mund të nënkuptojë humbje të të dhënave, ndërprerje të shërbimeve, anullim të rezervimeve apo edhe komunikim të bllokuar.
Sfida përtej “rikthimit në punë” është se ndërvarësitë midis shërbimeve janë shumë të ndërlikuara për t’u menaxhuar në kohë reale. Një rrjet social që bie, një shërbim bankar që vonohet – të gjitha pasojë e një dobësie në një pjesë – por me efekt global.

Në fund të fundit, ndërprerja e AWS nuk ishte vetëm një njoftim lajmi – ishte një alarm global për të gjithë ato që mendojnë “sepse është cloud, duhet të jetë gjithmonë në punë”. Nuk është gjithmonë ashtu.