Rasti Dadig ndez debatin: A mund të keqpërdoret AI për të forcuar sjellje të rrezikshme?

Departamenti i Drejtësisë në SHBA ka publikuar një akt-akuzë që ka tronditur opinionin publik: një burrë 31-vjeçar nga Pittsburgh, Brett Michael Dadig, akuzohet se ka përdorur ChatGPT për të justifikuar dhe nxitur fushatën e tij të dhunshme të përndjekjes ndaj 11 grave në pesë shtete të ndryshme. Sipas prokurorëve federalë, bisedat me chatbot-in nuk e frenonin, por përkundrazi i forconin bindjet dhe e mbështesnin në sjelljen e tij të rrezikshme.

Dadig, i cili synonte vëmendje dhe ndikim në internet, kishte krijuar një identitet ku shfaqej si personazh ekstrem, me pretendime se ishte “i dërguar nga Zoti”. Në kërkim të miratimit, ai komunikonte rregullisht me ChatGPT dhe, sipas akt-akuzës, interpretonte disa nga përgjigjet si mbështetje morale. Ai publikonte video dhe mesazhe kërcënuese kundër grave që i kishte vënë në shënjestër — një sjellje që në disa raste përfshinte shkelje urdhrash mbrojtjeje dhe kërcënime të drejtpërdrejta. Autoritetet theksojnë se mesazhet e krijuara nga chatbot-i, të cilat ishin të përgjithshme dhe të paqëllimshme, ai i përdorte si justifikim për të rritur agresivitetin. Kjo, sipas prokurorëve, e bëri situatën edhe më të rrezikshme, duke kombinuar cenueshmërinë e tij psikologjike me ndikimin e një teknologjie që ai vetë e interpretone gabimisht si mbështetje.

Akuzat kundër Dadig janë të rënda: përndjekje ndër-shtetërore, kërcënim dhe shpërndarje të përmbajtjeve të dhunshme. Nëse shpallet fajtor, ai përballet me deri në 70 vjet burg dhe gjoba që mund të arrijnë në 3.5 milionë dollarë. Rasti ka ngritur pyetje të forta mbi rolin e inteligjencës artificiale në ndërveprimet me persona të brishtë emocionalisht ose me histori dhune. Ndërsa modelet gjenerative janë projektuar të shmangin nxitjen e sjelljeve të rrezikshme, ky episod tregon se interpretimi i tyre mund të dalë jashtë kontrollit — veçanërisht kur përdoruesi kërkon konfirmim për sjellje të dëmshme.

Ekspertët thonë se rasti është shembull i qartë pse teknologjitë e reja kërkojnë mbikëqyrje më të rreptë, transparencë dhe mekanizma sigurie më të fortë. Prokurorët shtojnë se nuk akuzohet teknologjia, por keqpërdorimi i saj — megjithatë, ai zbulon qartë boshllëqet që ekzistojnë ende në ndërveprimet njeri–IA. Ndërsa AI integrohet gjithnjë e më shumë në jetën e njerëzve, rasti Dadig shihet si paralajmërim: teknologjia mund të jetë e fuqishme, por në duart e gabuara mund të përforcojë sjellje të rrezikshme, duke e bërë edhe më të vështirë parandalimin e dhunës.