Fabrika gjigante e çipeve e Micron vendos fatin e një 91-vjeçareje në pikëpyetje

Në periferi të qytetit Clay, Nju Jork, një projekt industrial i përmasave të jashtëzakonshme po merr formë: super-fabrika e re e Micron, një investim gjigant që synon të kthehet në qendrën më të madhe të prodhimit të çipeve në Shtetet e Bashkuara. Për autoritetet lokale, kjo është një mundësi historike për rritje ekonomike, mijëra vende pune dhe rivendosjen e epërsisë teknologjike amerikane. Por për disa banorë që kanë jetuar aty gjithë jetën, realiteti është shumë më i hidhur.

Një prej tyre është një grua 91-vjeçare, e cila prej më shumë se gjysmë shekulli ka banuar në shtëpinë që tani ndodhet brenda zonës së parashikuar për zgjerimin e projektit. Sipas raportimit të Wired, ajo është njoftuar se duhet të largohet — një zhvendosje që i ka shkaktuar jo vetëm ankth emocional, por edhe konfuzion për mënyrën se si do të jetojë më tej. Për të, kjo shtëpi nuk është thjesht një pronë; është vendi ku ka rritur familjen, ku ka kaluar ditët më të mira dhe më të vështira të jetës.

Autoritetet lokale kanë ofruar kompensime për banorët e prekur, por banorët thonë se shifrat nuk pasqyrojnë realisht vlerën e shtëpive dhe të jetës së tyre aty. Disa prej tyre ndihen të shtyrë, të pa dëgjuar ose të lënë në mes të një procesi të paqartë, ku prioritetet ekonomike peshojnë më shumë se historitë njerëzore. Edhe pse Micron ka deklaruar publikisht se po punon për “zhvendosje të drejta dhe respektuese”, realiteti në terren ka nxitur debate të ashpra mbi atë që shumë e quajnë “kolateral njerëzor i industrisë së teknologjisë”.

Zona ku po ndërtohet super-fabrika konsiderohet jetike për ambiciet e SHBA-së në prodhimin e çipeve, të përforcuara nga fondet federale të CHIPS Act. Por historia e 91-vjeçares, e cila po detyrohet të mbyllë derën e shtëpisë së saj pas dekadash, është një rikujtim i fortë se përpara se të ndërtohen teknologjitë më të avancuara, dikush mund të humbasë vendin që e quan shtëpi.

Në këtë përplasje mes zhvillimit industrial dhe jetëve të zakonshme, debati mbetet i hapur: a mund të ecë përpara ndërtimi i një të ardhmeje të re, pa shkatërruar themelet e të shkuarës?