Lidhje bërthamore në çipa silikoni për kompjuterë kuantikë

Shkencëtarët në Universitetin e New South Wales (UNSW) kanë arritur një avancim të rëndësishëm në fushën e kompjuterëve kuantikë: ata kanë krijuar “stanja të ngatërruara kuantike” duke përdorur spin-in e bërthamave atomike të fosforit në çipa silikoni. Këto shtete ngatërrimi janë burimi kyç që i jep avantazhin kompjuterëve kuantikë mbi ato klasikë.

Ky hulumtim, i publikuar më 18 shtator 2025 në revistën Science, është një hap i rëndësishëm drejt ndërtimit të kompjuterëve kuantikë të shkallëzuar — një nga sfidat më emocionuese shkencore dhe teknologjike të shekullit të 21-të.

Çfarë është arritur?

Grupi i UNSW ka përdorur spin-in e bërthamave të fosforit, të implantuar në çipa silikoni, për të koduar informacionin kuantik. Spin-i i bërthamës është objekti kuantik më i pastër dhe më i izoluar që mund të gjendet në gjendje të ngurtë.

Përse është e rëndësishme kjo?

Kjo arritje hap mundësinë për ndërtimin e mikroçipave të ardhshëm të nevojshëm për kompjuterët kuantikë duke përdorur teknologjinë dhe proceset e prodhimit ekzistuese.

Çfarë sfidash janë kapërcyer?

Inxhinierët e kompjuterëve kuantikë janë përballur me nevojën për të mbrojtur elementët e llogaritjes nga ndërhyrjet dhe zhurmat e jashtme, ndërkohë që duhet të mundësojnë që ata të ndërveprojnë për të kryer llogaritje të vlefshme. Ky është një nga arsyet pse ekzistojnë kaq shumë lloje të ndryshme të harduerëve ende në garë për të qenë kompjuteri kuantik funksional i parë.

Si është arritur kjo?

Grupi i UNSW ka përdorur spin-in e bërthamave të fosforit, të implantuar në çipa silikoni, për të koduar informacionin kuantik. Spin-i i bërthamës është objekti kuantik më i pastër dhe më i izoluar që mund të gjendet në gjendje të ngurtë.

Përfundimi

Ky hulumtim tregon se është e mundur të krijohen lidhje mes bërthamave atomike në çipa silikoni për kompjuterë kuantikë, duke hapur rrugën për zhvillimin e kompjuterëve kuantikë të shkallëzuar dhe të bazuar në silikoni.

Burimi: University of Sheffield.